Cả gia đình cùng gỡ cá dính lưới. Ảnh Thúy Liễu
Là một trong những địa phương thuộc vùng trũng của tỉnh Sóc Trăng, nên vào thời điểm tháng 8 dương lịch hàng năm, khi con nước lũ tràn về, một số nơi trên địa bàn huyện Mỹ Tú nước ngập tràn đồng. Theo nhiều bà con sinh sống tại vùng đất trũng của huyện Mỹ Tú, thì mùa nước nổi được xem là “vụ mùa” bội thu nhất của bà con nơi đây trong việc đánh bắt và nuôi thủy sản trên đồng.
Trong buổi sáng của những ngày tháng 10, khi cơn mưa nặng hạt liên tục không dứt, chúng tôi tìm đến xã Mỹ Phước. Di chuyển trên tuyến Huyện lộ 84 và dọc theo tuyến đường là con kênh Trà Cú Cạn, hình ảnh làm chúng tôi ấn tượng nhất là rất nhiều người dân đều ngồi ven bờ kênh Trà Cú Cạn để gỡ cá mắc vào lưới.
Nở nụ cười tươi khi có khách đứng ngắm nghía, trầm trồ những tay lưới dính đầy cá, cô Nguyễn Thị Thúy, xã Mỹ Phước bộc bạch: “So với cùng kỳ năm trước, mùa nước nổi năm nay giăng lưới bắt cá được nhiều hơn. Tôi có tổng cộng 17 tay lưới để giăng bắt cá sặc tự nhiên trên đồng, mỗi ngày thu về từ 20 - 25kg cá, số cá trên đem cân lại cho vựa thu về số tiền hơn 300.000 đồng. Để giăng lưới được nhiều cá, thông thường phải đi thả lưới vào thời điểm khoảng 23 giờ khuya. Lưới giăng xong đợi đến 5 giờ sáng hôm sau sẽ đi thu lưới về và tiếp tục công đoạn gỡ cá mắc lưới, công việc cứ liên tục lặp đi lặp lại trong suốt hơn 3 tháng mùa nước nổi. Tính ra thu nhập thu từ việc giăng lưới trong những tháng mùa nước nổi lên đến vài chục triệu đồng”.
Cả gia đình đang miệt mài gỡ từng con cá dính vào lưới, ông Lê Văn Thu, xã Mỹ Phước phấn khởi chia sẻ: “Thời điểm hiện tại cá chưa được lớn lắm, khoảng một tháng nữa cá sẽ lớn hơn, khi đó trọng lượng cá sẽ nâng lên, nguồn thu nhập của người đánh bắt cá càng tăng cao. Tôi có tổng số 10 tay lưới giăng bắt cá trên đồng, mỗi ngày kiếm được 17kg cá sặc. Ngoài giăng lưới bắt cá, tôi còn đẩy côn bắt cá các loại, mỗi buổi đẩy côn thu về hơn 10kg cá, trong đó cá lóc đồng khoảng 10kg, còn lại là cá trê, cá rô phi… Thông qua việc đánh bắt cá trên đồng mùa nước nổi, cho thu nhập bình quân 900 trăm ngàn đồng - 1 triệu đồng/ngày. Số tiền trên cao hơn gấp nhiều lần so với làm lúa các vụ trong năm”.
Nếu như bà Thúy, ông Thu chọn cách đánh bắt cá tự nhiên trên đồng trong mùa nước nổi, thì bà Trần Thị Đẹp, xã Mỹ Phước lại tận dụng ruộng lúa 5 ha của gia đình bao lưới quanh ruộng để nuôi các loại cá như: Sặc rằn, cá lóc, cá rô phi… để kiếm thêm thu nhập mỗi ngày trong mùa nước nổi.
Bà Đẹp cho biết, khoảng 2 năm trở lại đây, nhận thấy làm lúa vụ Thu Đông thường xuyên bị thất mùa, do ảnh hưởng mưa bão kèm theo nước lũ nên bà quyết định ngưng việc xuống giống lúa Thu Đông, chuyển sang bao lưới quanh ruộng thả nuôi các loại cá trên đồng và tận dụng luôn nguồn cá đồng có sẵn trong tự nhiên, khai thác mỗi ngày kiếm thêm thu nhập.
Bà Trần Thị Đẹp chia sẻ: “Để có nguồn cá bán thường xuyên trong mùa nước nổi, tôi tận dụng các mương thoát nước cạnh ruộng thả vài kg cá đồng các loại, khi nước lũ về tôi tiến hành bao lưới hết diện tích đất tại hộ cho số cá nuôi lên ruộng, đàn cá nuôi sinh sản kết hợp các loại cá tự nhiên trong mùa nước nổi, số lượng tăng lên đáng kể. Qua đó, mỗi ngày tôi giăng lưới bắt cá rô đồng, sặc đồng kể cả cá lóc, tép, ốc bươu vàng… thu về số tiền hơn 120.000 đồng/ngày. Bên cạnh đó, để thu hoạch lượng cá nhiều hơn, thì khoảng 1 tháng tôi sẽ kéo cá trên ruộng một lần, thu về từ 100 - 150kg cá các loại, cho thu nhập hơn 2 triệu đồng. Đồng thời, khi nước lũ rút sẽ thu hoạch toàn bộ lượng cá trên đồng, ước trên 1 tấn cá các loại, thu về số tiền hàng chục triệu đồng. Số tiền trên đảm bảo cuộc sống của cả gia đình khi không canh tác lúa trong mùa nước nổi”.
Niềm vui thu hoạch mùa nước nổi. Ảnh Thúy Liễu
Đồng chí Nguyễn Hoàng Cơ - Phó Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mỹ Tú, cho biết: “Trên địa bàn huyện có 8 xã, thị trấn; trong đó có 5 xã thuộc vùng trũng với diện tích đất hơn 14.000 ha. Nếu như các năm trước đây, sau khi thu hoạch dứt điểm vụ lúa Hè Thu, bà con nông dân sẽ xuống giống vụ lúa Thu Đông. Đây là vụ lúa khó canh tác nhất trong năm, bởi thường rơi vào thời điểm mùa mưa suốt vụ (tháng 8-11 dương lịch) kèm nước lũ về nên năng suất lúa không cao và hay bị lỗ vốn. Tuy nhiên, trong 3 năm trở lại đây, thông qua công tác tuyên truyền của địa phương và của ngành chuyên môn, bà con tại các địa phương vùng trũng không xuống giống vụ lúa Thu Đông mà chuyển sang nuôi thủy sản trên đồng, với diện tích khoảng 2.000ha và một số hộ khác trồng sen. Diện tích đất còn lại người dân để tự nhiên, đánh bắt thủy sản, nhờ khai thác thủy sản mùa nước nổi mà đã giải quyết việc làm cho người dân không đất sản xuất có nguồn thu nhập ổn định, cải thiện đời sống. Riêng với hộ có đất sản xuất thì góp phần tăng cao nguồn thu nhập so với canh tác lúa tại hộ; đồng thời, nhờ bà con bắt ốc bươu vàng trong mùa nước nổi nên hạn chế việc sinh sôi của ốc gây hại khi bà con quay lại trồng lúa.
Thúy Liễu